Dreiging MKZ (Mond- en Klauwzeer) in Nederland

Door een besmetting van enkele waterbuffels in Duitsland komt MKZ (ook wel Mond- en Klauwzeer genoemd) ineens erg dichtbij. Maar wat is MKZ en hoe kun je het beste preventieve maatregelen nemen om de ziekte zoveel mogelijk te voorkomen?

Wat is MKZ
Mond- en Klauwzeer is een virus die kan voorkomen bij koeien, geiten, schapen en varkens (de zogeheten evenhoevigen). Het zeer besmettelijke virus kan overgedragen worden van de ene diersoort op de andere soort en kan overgedragen worden door direct of indirect contact met andere dieren. Het virus is extreem besmettelijk doordat het via de luchtwegen of via wondjes of krassen op de huid een dier kan binnendringen, en door ademuitstoot, sperma, melk of urine weer uitgescheiden wordt. Zo kan het virus bijvoorbeeld door besmette materialen of verblijven overgedragen worden, wat het terugdringen van verspreiding zeer lastig maakt.
De ziekte heeft in 2001 in Nederland een schrikwekkend beeld achtergelaten doordat een groot aantal bedrijven preventief geruimd moesten worden door (nabijgelegen) besmettingen.
Er zijn vaccins tegen MKZ beschikbaar, maar deze worden pas (selectief) uitgegeven als de overheid hier akkoord op geeft. Wanneer MKZ vastgesteld wordt in Nederland zal er een vervoersverbod gaan gelden en zal de agrarische sector (tijdelijk) op slot gaan om voer- en veeverplaatsingen te voorkomen.

Symptomen en incubatietijd
MKZ heeft een incubatietijd die per diersoort kan verschillen. Zo is deze voor varkens gemiddeld tussen de 1 en 3 dagen (tot maximaal 9 dagen). Voor herkauwers zoals schapen, koeien en geiten ligt de incubatietijd tussen de 1 en 14 dagen, maar het meest voorkomend is tussen de 2 en 5 dagen.
De symptomen zijn koorts, lusteloosheid, een plotseling sterke daling in melkgift, plotselinge sterfte of kreupelheid en pijnlijke klauwen en een pijnlijke bek. Kenmerkend hierbij is de blaarvorming, zoals blaren op de tong, in de bek, op de kroonranden, op de tussenklauwspleet of op de spenen. De blaren kunnen hierbij zo groot zijn als een 1-euromunt.

Preventieve maatregelen
Door de hoge mate van besmettelijkheid is het verstandig om preventieve maatregelen te nemen om verspreiding van MKZ te helpen voorkomen.

- Haal vee naar binnen
MKZ kan door diverse factoren verspreid worden, onder meer door wild, vogels of knaagdieren. Vee staat dan ook veiliger wanneer zij opgehokt zijn. Haal daarom het vee naar binnen (ook hobbydieren).

- Tijdelijk weren van (bedrijfs)bezoekers
Vooral bij bedrijven met een educatieve of recreatieve tak kan het raadzaam zijn om bezoekers tijdelijk te weren. Ook het beperken van het aantal erfbetreders zoals vertegenwoordigers, adviseurs of bezoekers kan raadzaam zijn om insleep van ziektes te voorkomen. Stel niet-noodzakelijke bezoeken dan ook even uit en hang waarschuwingsborden op met het verzoek dat bezoekers zich eerst moeten melden en/of omkleden.

- Schone bedrijfskleding
Is bedrijfsbezoek door een stal- of erfbetreder noodzakelijk, bijvoorbeeld door de KI, veearts of klauwbekapper? Zorg er dan ten alle tijden voor dat er voldoende schone bedrijfskleding aanwezig is, zoals een overall, stofjas en (lekvrije) laarzen. Let er hierbij op dat de kleding in een ruime maat aanwezig is; de meeste erfbetreders dragen liever overalls of laarzen die te groot zijn in plaats van te klein.
Was de kleding vervolgens na het dragen direct uit, bij voorkeur op een wasprogramma van 60 graden of warmer.

- Hygiënisch werken
Zorg dat je ten alle tijde hygiënisch werkt, door voor het betreden van de stal of ruimte schone kleding te dragen en je laarzen en handen te ontsmetten. Ook wegwerpartikelen zoals overlaarzen, wegwerpschoenen en wegwerpoveralls zijn hierin handig om te gebruiken. MKZ kan door mensen, vogels of knaagdieren overgedragen worden dus een schone ruimte met schoon werkmateriaal is cruciaal!

- Hygiëne en desinfectie
Bij het verhokken of verplaatsen van dieren is het raadzaam om de ruimte eerst goed schoon te spuiten en te desinfecteren voordat er nieuwe dieren in komen. Hierbij is het zeer belangrijk om organisch materiaal goed te verwijderen, voordat de ruimte gedesinfecteerd wordt. Daarnaast is het cruciaal om de juiste concentratie en de juiste contacttijd in acht te nemen. Lees daarom goed de verpakking van het betreffende middel.

De NVWA heeft een lijst gepubliceerd met desinfectanten die goedgekeurd zijn om stallen en/of transportmiddelen mee te desinfecteren. Deze volledige lijst is hier te vinden.
Een aantal producten die goedgekeurd zijn uit ons assortiment zijn:

Cid Lines Virocid Ontsmettingsmiddel 10 kg
Cid Lines Virocid Ontsmettingsmiddel 20 kg
Halamid-D Desinfectiepoeder
Brenntag Natriumhypochloriet 12,5% CL
Ansep P3 chloortabletten
Virkon-S Desinfectiemiddel
Formaline Des-F (vernevelen)

Wil je meer weten over producten die kunnen helpen om ziekte insleep te voorkomen?
Bekijk dan hier onze pagina over Ontsmetting & Hygiëne in de stal.

Tot die tijd hopen we allen met heel ons hart dat deze extreem besmettelijke ziekte niet wordt vastgesteld in Nederland en dat dit leed onze agrarische sector bespaard blijft. 

Bronnen:
GD Diergezondheid
NVWA / CTGB Toelatingendatabank